భారత్- పాకిస్తాన్ మధ్య ఉద్రిక్తతలు: యుద్ధ ఫలితాలపై నిపుణుల అంచనాలు..

గత కొన్ని రోజులుగా భారత్-పాకిస్తాన్ మధ్య ఉద్రిక్తతలు మరోసారి పతాక స్థాయికి చేరాయి. ‘పహల్గాం’లో జరిగిన ఉగ్రదాడి నేపథ్యంలో భారత్ కఠిన చర్యలు తీసుకోవడం, పాకిస్తాన్ నుంచి వస్తున్న యుద్ధపు సవాళ్లు రెండు దేశాల మధ్య శాంతిని ప్రశ్నార్థకంగా మార్చాయి. ఈ వ్యాసం గత 10 రోజుల్లో పాకిస్తాన్ యుద్ధ విషయంలో భారత్‌ను ఎలా రెచ్చగొట్టింది, భారత్ మౌనం వెనుక కారణాలు, యుద్ధం జరిగితే సంభావ్య పరిణామాలను విశ్లేషిస్తుంది.

‘పహల్గాం’ ఉగ్రదాడి తర్వాత భారత్ పాకిస్తాన్‌పై కఠిన చర్యలు తీసుకుంది. పాకిస్తానీ పౌరుల వీసాలను రద్దు చేసింది. వారిని దేశం విడిచి వెళ్లాలని ఆదేశించింది. దీనికి ప్రతిస్పందనగా, పాకిస్తాన్ రక్షణ మంత్రి ఖవాజా ఆసిఫ్, “భారత్-పాకిస్తాన్ వివాదం అణు యుద్ధానికి దారితీయొచ్చు” అని హెచ్చరించారు. ఈ వ్యాఖ్య భారత్‌ను రెచ్చగొట్టే ప్రయత్నంగా భావించాలి. అదే సమయంలో, పాకిస్తాన్ విదేశాంగ మంత్రి “మేము యుద్ధం కోరుకోవడం లేదు” అని చెప్పినప్పటికీ, పాకిస్తాన్ సైన్యానికి సెలవులు రద్దు చేయడం, భారత విమానాలకు తమ గగనతలాన్ని మూసివేయడం,” సింధు జలాలను ఆపడం యుద్ధ ప్రకటనేనని” పేర్కొనడం ద్వారా యుద్ధోన్మాద వాతావరణాన్ని సృష్టించింది.

ఎందుకు మౌనం?

భారత్ ఈ రెచ్చగొట్టే వ్యాఖ్యలపై బహిరంగంగా స్పందించకపోవడం వెనుక కొన్ని వ్యూహాత్మక కారణాలు ఉండే అవకాశం లేకపోలేదు. మొదటిది, భారత్ అంతర్జాతీయ సమాజంలో పాకిస్తాన్‌ను ఒంటరిగా చేయాలనే విదేశాంగ విధానాన్ని అనుసరిస్తోంది. రెచ్చగొట్టే వ్యాఖ్యలకు స్పందిస్తే, పాకిస్తాన్‌కు అనుకూలమైన యుద్ధోన్మాద వాతావరణం ఏర్పడే అవకాశం ఉంది. రెండవది, భారత్ తన సైనిక, ఆర్థిక శక్తిని బహిరంగ ప్రకటనలకు బదులు ఆచరణాత్మక చర్యల ద్వారా చూపించాలనుకుంటోంది. ఉదాహరణకు, జీలం నదిపై డ్యామ్ గేట్లను ఎత్తివేసి పాకిస్తాన్‌లో వరదలను సృష్టించడం ద్వారా భారత్ నిశ్శబ్దంగా ఒత్తిడి తెచ్చింది. మూడవది, భారత్ అణ్వాయుధ సామర్థ్యం కలిగిన దేశంగా యుద్ధం వినాశకర పరిణామాలను గుర్తించి, దౌత్యపరమైన మార్గాలను ఎంచుకుంటోంది

ఎవరి నుంచి ఎవరికి మద్దతు..

యుద్ధం జరిగితే, పాకిస్తాన్‌కు చైనా ప్రధాన మిత్రదేశంగా ఉంటుంది. చైనా ఇప్పటికే పాకిస్తాన్‌కు 40 జే-35 ఏ స్టెల్త్ యుద్ధ విమానాలను సరఫరా చేయడానికి సిద్ధంగా ఉంది. అమెరికా కూడా పాకిస్తాన్‌కు $450 మిలియన్ల భద్రతా సహాయం అందిస్తోంది. కానీ యుద్ధ సమయంలో అమెరికా తటస్థంగా ఉండే అవకాశం ఉంది. ఇతర ఇస్లామిక్ దేశాలు సానుభూతి చూపినా, సైనిక సహాయం అందించే సామర్థ్యం పరిమితం కావచ్చు. మొదటి నుంచి మోదీ తన ప్రియమైన మిత్రుడు, భారత్ అమెరికాకు మిత్ర దేశం అంటూ ట్రంప్ చెపుతున్నా ట్రంప్ మాటల్లో నిజాయితీ లేదు. దాదాపు ఇవే మాటలు పాకిస్తాన్ గురించి కూడా చెప్పాడు. పాకిస్తాన్ మొదటి నుంచీ తన సైనిక, ఆర్థిక అవసరాలకు అమెరికా అధ్యక్షతన గల నాటో దేశాలపై ఆధారపడింది. పాకిస్తాన్‌లో భారత్‌కు వ్యతిరేకంగా ఉగ్రవాదాన్ని పెంచి పోషించింది అమెరికానే. వారికి అధునాతన ఆయుధాలు, యుద్ధ విమానాలను సమకూర్చిందీ, పాక్ ఉగ్రవాదులకు సైనిక శిక్షణ, గొరిల్లా యుద్ధం నైపుణ్య శిక్షణ ఇచ్చింది ఆమెరికానే. తన ఆయుధాలను, యుద్ధ విమానాలను, సైనిక పరమైన సాంకేతిక సహాయం ఇరుదేశాలకు సమానంగానే ఇస్తుంది.

అమెరికాకు ఎవరూ మిత్రులు లేరు, శత్రువులూ లేరు. ఉన్నదల్లా కేవలం కస్టమర్లే. నిజానికి భారత్- పాకిస్తాన్ మధ్య యుద్ధం అంటూ జరిగితే మొదట సంతోషపడే దేశం అమెరికానే. ఇరుదేశాలు తన ఆయుధాలను, యుద్ధ విమానాలను కూడా కొనే విలువైన కస్టమర్లే. అఫ్ఘనిస్తాన్ ఉగ్రవాద దేశంగా మారిటానికి సహకరించింది అమెరికానే. ఈ ప్రపంచంలో అసలైన యుద్ధోన్మాద, ఉగ్రవాద దేశం అమెరికానే. ఇతర దేశాలతో దాని సంబంధాలు కేవలం వర్తక, వాణిజ్య సంబంధాలే. తనకు లాభం లేకుండా అమెరికా ఎవరికీ, ఎప్పుడూ, ఏ సహాయం చేయదు. అమెరికా అంతర్గత, బాహ్య స్వరూపానికి స్పష్టమైన ప్రతిరూపం డోనాల్డ్ ట్రంప్. ప్రపంచంలో ఏదేశం కూడా నమ్మకూడని దేశంగా అమెరికాను చూడాలి. ఉదాహరణకు ఉక్రెయిన్- రష్యా యుద్ధం విషయంలో జెలెన్ స్కీ మోసపోయిన విధానం. రెండో ప్రపంచ యుద్ధానంతరం నాటో మిత్ర దేశాలతో ట్రంప్ వ్యవహారించిన తీరు, పాలస్తీనా స్వాతంత్ర్య దేశంగా ఏర్పాటు చేస్తానని మోసగించి, ఇప్పుడు ఇజ్రాయిల్‌కు సహాయ, సహకారాలు అందిస్తిన్న తీరు కొన్ని ఉదాహరణలు మాత్రమే.

ఇంకా భారత్ విషయంలో రష్యా, ఫ్రాన్స్, ఇజ్రాయెల్, యునైటెడ్ స్టేట్స్ వంటి దేశాలు సైనిక, దౌత్యపరమైన మద్దతు అందించే అవకాశం ఉంది. భారత్ బలమైన ఆర్థిక, సైనిక స్థితి, అంతర్జాతీయ సంస్థలలో దాని ప్రభావం దీనికి అనుకూలంగా ఉన్నాయి. భారత్ క్వాడ్ (అమెరికా, జపాన్, ఆస్ట్రేలియా) భాగస్వామ్యం కూడా చైనా-పాకిస్తాన్ ఉమ్మడి శక్తిని సమతుల్యం చేస్తుంది.

యుద్ధం జరిగితే కలగబోయే నష్టాలు:

భారత్, పాకిస్తాన్ మధ్య యుద్ధం జరిగితే రెండు దేశాలకూ తీవ్ర నష్టం తప్పదు. భారత్ బలమైన సైనిక శక్తి (4 లక్షల సైనికులు, అధునాతన రాఫెల్ విమానాలు, ఎస్-400 క్షిపణి వ్యవస్థలు) పాకిస్తాన్‌పై ఆధిపత్యం చూపగలదు. కానీ, పాకిస్తాన్ అణ్వాయుధ సామర్థ్యం భారత నగరాలపై వినాశకరమైన దాడులకు దారితీయొచ్చు. ఆర్థికంగా, భారత్ ($3.5 ట్రిలియన్ జీడీపీ) పాకిస్తాన్ ($340 బిలియన్ జీడీపీ) కంటే బలంగా ఉంది, కాబట్టి యుద్ధ నష్టాలను తట్టుకునే సామర్థ్యం భారత్‌కు ఎక్కువ.

పాకిస్తాన్‌కు నష్టం ఎక్కువగా ఉంటుంది. దాని ఆర్థిక సంక్షోభం, బలహీనమైన సైనిక మౌలిక సదుపాయాలు దీర్ఘకాల యుద్ధాన్ని నిలబెట్టలేవు. అణుయుద్ధం జరిగితే, రెండు దేశాల్లోనూ లక్షలాది మంది ప్రాణాలు కోల్పోవచ్చు, ఆర్థిక వ్యవస్థలు కుప్పకూలవచ్చు.

గెలుపు అవకాశాలు ఎవరికి ఎక్కువగా ఉన్నాయి:

సాంప్రదాయ యుద్ధంలో భారత్‌కు గెలుపు అవకాశాలు స్పష్టంగా ఎక్కువగా ఉంటాయి. భారత సైన్యం సంఖ్య, సాంకేతికత, శిక్షణలో పాకిస్తాన్‌ను అధిగమిస్తుంది. అయితే, అణు యుద్ధం జరిగితే గెలుపు-ఓటములు అర్థరహితంగా మారతాయి, ఎందుకంటే రెండు దేశాలూ అపార నష్టాన్ని చవిచూస్తాయి.

పాకిస్తాన్ యుద్ధ వ్యాఖ్యలు భారత్‌ను రెచ్చగొట్టే ప్రయత్నంగా కనిపిస్తున్నాయి. కానీ, భారత్ తన వ్యూహాత్మక మౌనంతో దౌత్యపరమైన ఆధిపత్యాన్ని కొనసాగిస్తోంది. యుద్ధం జరిగితే, భారత్ సైనిక ఆధిక్యత ఉన్నప్పటికీ, అణు యుద్ధం రెండు దేశాలకూ వినాశకరం. అందుకే, రెండు దేశాలూ శాంతి చర్చల ద్వారా ఉద్రిక్తతలను తగ్గించడం అనివార్యం.

డాక్టర్ కోలాహలం రామ్ కిశోర్
9849328496