మానవత్వాన్ని, రాజ్యాంగాన్ని నిలబెట్టిన తీర్పు– రాజకీయ అరాచకానికి బలవుతుందా?

బీ సుదర్శన్ రెడ్డి నేతృత్వంలోని సుప్రీంకోర్టు ధర్మాసనం ఇచ్చిన సల్వా జుడుం తీర్పు ఇప్పుడు ఎందుకు దుష్ప్రచారానికి గురవుతోంది?

2011లో భారత సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన చారిత్రాత్మక తీర్పు— దేశ రాజ్యాంగ ధర్మానికి, మౌలిక హక్కులకు అండగా నిలిచింది. అప్పట్లో జస్టిస్ బీ సుదర్శన్ రెడ్డి నేతృత్వంలో ఉన్న ధర్మాసనం, సల్వా జుడుం పేరిట ఛత్తీస్‌గఢ్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం అమలు చేస్తున్న మిలీషియా విధానాన్ని తీవ్రంగా తప్పుపట్టింది. గ్రామీణ ఆదివాసీ యువతను ఆయుధాలతో తయారుచేసి మావోయిస్టులపై పోరాటానికి పంపడాన్ని రాజ్యాంగ విరుద్ధమని స్పష్టం చేసింది.

ఈ తీర్పు వ్యక్తిగతంగా ఒక న్యాయమూర్తి అభిప్రాయంగా కాకుండా, సుప్రీంకోర్టు బెంచ్ తరఫున సమ్మతంగా ఇచ్చిన తీర్పు. అయితే ఇప్పుడు అదే తీర్పును కేంద్ర బీజేపీ నాయకత్వం, ముఖ్యంగా హోంమంత్రి అమిత్ షా రాజకీయంగా విమర్శిస్తున్నారు. కారణం? జస్టిస్ బీ సుదర్శన్ రెడ్డి 2025లో ఇండియా కూటమి తరఫున ఉపరాష్ట్రపతి అభ్యర్థిగా బరిలోకి దిగారు.

2005లో చత్తీస్‌గఢ్‌లో ప్రారంభమైన సల్వా జుడుం ఉద్యమం, ప్రభుత్వ మద్దతుతో నడిచిన ఒక దళిత, ఆదివాసీ వ్యతిరేక మిలీషియా ఉద్యమంగా పరిగణించబడింది. ఇందులో గ్రామస్థులే మావోయిస్టులపై దాడులకు దిగారు. కానీ దీన్ని ప్రోత్సహించిన విధానంలో మౌలిక హక్కుల ఉల్లంఘనలు, విశ్రాంతి లేని శిక్షలు, పునరావాసం లేకపోవడం, బాలల నియామకం వంటి అంశాలు చోటుచేసుకున్నాయి.

ఈ దుర్వినియోగాన్ని ప్రశ్నిస్తూ కొందరు పౌర హక్కుల కార్యకర్తలు సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించారు. దీనికి ప్రతిస్పందనగా, ధర్మాసనం ఇచ్చిన తీర్పు, భారత న్యాయ చరిత్రలో ప్రజాస్వామ్య విలువలకు అండగా నిలబడిన తీర్పుగా గుర్తింపు పొందింది.

• తీర్పు ఇచ్చిన ధర్మాసనం: భారత సుప్రీంకోర్టు ద్విసభ్య ధర్మాసనం

• జస్టిస్ బీ సుదర్శన్ రెడ్డి

• జస్టిస్ ఎస్ఎస్ నిజ్జర్

• తీర్పు తేదీ: జులై 5, 2011

(Case: Nandini Sundar & Ors vs State of Chhattisgarh)

• ప్రొఫెసర్ నందిని సుందర్(సామాజిక శాస్త్రవేత్త)

• హిమాంశు కుమార్(మానవ హక్కుల కార్యకర్త)

• ఇతర పౌర హక్కుల కార్యకర్తలు

తీర్పు తాత్పర్యం: సల్వా జుడుం పేరిట చట్టబద్దత లేని మిలీషియా వ్యవస్థను ప్రభుత్వాలు ప్రోత్సహించడం రాజ్యాంగ విరుద్ధం. సామాన్య ఆదివాసీలను ఆయుధాలతో యుద్ధానికి పంపే విధానం అస్వీకారయోగ్యమైనది.

2025లో ఉపరాష్ట్రపతి పదవికి ఇండియా కూటమి తరఫున బీ సుదర్శన్ రెడ్డిని అభ్యర్థిగా ప్రకటించగానే, బీజేపీ నాయకులు ఆయన తీర్పును లక్ష్యంగా చేసుకుని దుష్ప్రచారానికి దిగారు. హోంమంత్రి అమిత్ షా – “ఆ తీర్పు వల్ల మావోయిస్టులు బలపడినట్టు” వ్యాఖ్యానించారు. మాజీ మంత్రి రవిశంకర్ ప్రసాద్ – “ఆ తీర్పు వెనుక వామపక్ష ధోరణి ఉంది” అని అన్నారు.

ఇవి న్యాయ నిర్ణయం మీద కాకుండా, తీర్పు ఇచ్చిన న్యాయమూర్తిని వ్యక్తిగతంగా లక్ష్యంగా చేసుకున్న ప్రయత్నాలు. ఇది న్యాయ వ్యవస్థ స్వతంత్రతను తక్కువ చేసేందుకు చేసిన వ్యూహాత్మక ప్రయత్నంగా పరిగణించవచ్చు.

ఈ వ్యాఖ్యలపై దేశవ్యాప్తంగా న్యాయవాదులు, మాజీ న్యాయమూర్తులు తీవ్రమైన అభ్యంతరం తెలిపారు.

•18 మంది రిటైర్డ్ జడ్జీలు ఒక ఉమ్మడి ప్రకటనలో – “ఇది న్యాయ వ్యవస్థ స్వతంత్రతను భంగం చేసే చర్య” అని అన్నారు.

•56 మంది ఇతర న్యాయమూర్తులు – “తీర్పులను రాజకీయంగా వాడుకోవడం ప్రమాదకరం” అని హెచ్చరించారు.

వీటన్నింటి వెనుక ఉన్న మాట: వ్యక్తులను కాకుండా వ్యవస్థను గౌరవించండి.

జస్టిస్ సుదర్శన్ రెడ్డి రాజకీయంగా వాలిన వ్యక్తి కాదు. ఆయన అభ్యర్థిత్వం రాజకీయాలకు ప్రత్యామ్నాయంగా రాజ్యాంగ విలువలకు గౌరవం చూపించే ప్రయత్నం. ఆయనకు మద్దతు తెలుపుతున్నవారిలో తమిళనాడు సీఎం స్టాలిన్, అఖిలేశ్ యాదవ్ వంటి నాయకులు ఉన్నారు.

ఇది రాజకీయ పోరాటం కాదు, వ్యవస్థల మధ్య గౌరవం నిలబెట్టే విషయం.

న్యాయ తీర్పులపై విమర్శలు చేయడం ప్రజాస్వామ్యంలో సహజం. కానీ తీర్పు ఇచ్చిన వ్యక్తిని లక్ష్యంగా చేసుకుని ఆయనను మావోయిస్టు మద్దతుదారుడిగా చూపడం, న్యాయ వ్యవస్థను అవహేళన చేయడమే అవుతుంది.

ఇది నేరుగా వ్యక్తిపై దాడి కాకుండా, వ్యవస్థపై దాడి. అలాంటి వ్యక్తిని ఉపరాష్ట్రపతి పదవికి అభ్యర్థిగా తీసుకొచ్చిన ఇండియా కూటమి నిర్ణయాన్ని ఒక రాజ్యాంగ ధైర్యంగా చూడాలి.

ప్రజలు, ప్రజాప్రతినిధులు నిర్ణయం తీసుకునేటప్పుడు వ్యక్తిగత విమర్శల కన్నా రాజ్యాంగ నిబద్ధతకే ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి.